Quyết định GĐT về Tranh chấp quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất
28/05/2016
Nguyên đơn:
1. Ông Nguyễn Đình Sơn sinh năm 1959; trú tại số 04 Bùi Chát, phường Hòa Khánh Bắc, quận Kiên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
2. Bà Hoàng Thị Tố sinh năm 1961; trú tại Công hòa Liên bang Đức
Bà Tố ủy quyền cho ông Sơn tham gia tố tụng ( văn bản ủy quyền ngày 15/2/2005).
Bị đơn:
1. Ông Lê Đình Hường sinh năm 1927.
2. Bà Trần Thị Xuân sinh năm 1928.
Ông Hường, bà Xuân cùng trú tại 417 Tôn Đức Thắng, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng và cùng ủy quyền cho anh Lê Hồng Tư sinh năm 1965; trú tại tổ 31 phường Thanh Khê Đông, quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng ( văn bản ủy quyền ngày 20/5/2007).
Người có quyền lợi, nghĩa vụ có liên quan:
1. Ông Lê Đô sinh năm 1938; trú tại tổ 24, khối Chơn Tâm, phường Hoa Khánh, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
2. Ông Vũ Xã Tắc sinh năm 1943; trú tại tổ 5 ( mới) Quang Thành 2, phường Hòa Khánh Bắc, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
NHẬN THẤY:
Tại đơn khởi kiện ngày 14/3/2006 và trong quá trình giải quyết vụ án, nguyên đơn là ông Nguyễn Đình Sơn đồng thời là người đại diện theo ủy quyền của bà Hoàng Thị Tố trình bày:
Năm 1994, vợ chồng ông được Ủy ban nhân dân xã Hòa Khánh giao cho một lô đất có diện tích 32m2 thuộc tờ bản đồ số 9 thửa số 37, tại thôn Chơn Tâm, xã Hòa Khánh, huyện Hòa Vang ( cũ) và phải nộp số tiền 18.000.000 đồng, ngoài ra ông còn phải nộp 1.344.000 đồng tiền cấp đất. Sau khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính, vợ chồng ông được Ủy ban nhân dân huyện Hòa Vang ( cũ) giao diện tích đất nói trên kèm theo hồ sơ đồ cấp đất xây dựng với tứ cận như sau: phía Đông giáp hành lang lưới điện 110KV; phía Tây giáp đất ông Phạm Lộc; phía Nam giáp đất màu; phía Bắc giáp hành lang quốc lộ 1A. Sau khi được giao đất, ông xây dựng ngôi nhà vơi cấu trúc mái tôn, vách cót, nền xi măng ( việc xây nhà, ông có làm đơn xin phép xây dựng) để sử dụng. Ngày 30/7/1991, ông lập hợp đồng cho hai ông Lê Đô và ông Vũ Xã Tắc thuê nhà để mở tiệm sửa chữa điện, ắc quy. Hằng năm, ông thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế đối với Nhà nước.
Năm 2000, ông Lê Đình Hường nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, làm nhà ở kế bên nhà của ông. Khi làm nhà, ông Hường đã thuê lại ông Lê Đô và ông Vũ Xã Tắc căn nhà của ông để đổ vật liệu xây dựng, đồng thời cam kết sau khi xây dựng nhà xong sẽ trả lại nhà và tiền thuê nhà. Sau khi ông Hường làm nhà xong, ông đã nhiều lần yêu cầu ông Hường trả lại nhà đất, nhưng ông Hường không trả mà nêu đã nhận chuyển nhượng và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đối với toàn bộ khu đất. Ông cho rằng, hộ gia đình ông Hường đã tự ý khai gian dối luôn phần nhà, đất của ông và đã được Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 10/6/2002. Vì vậy, yêu cầu Tòa án giải quyết buộc ông Hường, bà Xuân trả lại nhà và đất lấn chiếm cho ông.
Người đại diện theo ủy quyền của các bị đơn là anh Lê Hồng Tư trình bày:
Diện tích đất mà ông Nguyễn Đình Sơn, bà Hoàng Thị Tố đang tranh chấp là do cha, mẹ anh là ông Lê Đình Hường, bà Trần Thị Xuân nhận chuyển nhượng của ông Phạm Huỳnh ( đã chết) và bà Hồ Thị Ngân vào năm 2000. Khi chuyển nhượng, hai bên chỉ làm giấy tay, không có công chứng, chứng thực. Ngôi nhà khi mua có diện tích 9,1m x 7,1m với cấu trúc mái lợp tôn, vách phên ván, nền đất tọa lạc trên lô đất có diện tích 10m x 37m, có tứ cận như sau: phía Đông giáp quốc lộ 1A; phía Tây giáp đất ông Nguyễn Lòng; phía Bắc giáp cây xăng ông Phúc; phía Nam giáp đường dây điện 110kv. Nguồn gốc đất trước đây là do vợ chồng ông Huỳnh, bà Ngân mua của ông Phạm Lộc. Ông Lộc được Ủy ban nhân dân huyện Hòa vang ( cũ) cấp, diện tích 80m2 đất theo Quyết định cấp đất số 22/QĐ-UB ngày 11/01/1992. Diện tích còn lại, ông Huỳnh, bà Ngân nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của ông Nguyễn Lòng và bà Tăng Thị Quýt. Vì đất liên quan đến quyết định cấp đất của ông Lộc, nên ngày 21/1/2000, ông Lộc làm thủ tục mua bán nhà đất với cha, mẹ anh ( Giấy viết tay không có chứng thực của chính quyền địa phương). Năm 2000, cha, mẹ anh tiến hành xây dựng nhà để ở. Còn phần đất trên có chái nhà, hiện do ông Đô đang sử dụng làm nơi sửa bình ắc quy, trước đây ông Đô thuê của ông Phạm Huỳnh, sau này khi ông Huỳnh bán cho cha, mẹ anh thì ông Đô tiếp tục thuê lại của cha, mẹ anh. Việc thuê nhà giữa cha, mẹ anh với ông Đô chỉ nói miệng, nhưng việc thuê giữa ông Đô và ông Huỳnh là có văn bản.
Sau khi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng diện tích đất trên, cha, mẹ anh đã làm các thủ tục và được Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất ở. Nay, ông Sơn kiện đòi nhà và quyền sử dụng đất, anh đại diện cho ông Hường, bà Xuân không đồng ý, vì toàn bộ diện tích đất hiện nay gia đình anh đang sử dụng là do cha, mẹ anh nhận chuyển nhượng hợp pháp. Còn phần đất của vợ chồng ông Sơn, bà Tố đã bị Nhà nước thu hồi vào năm 1995.
Người có quyền lợi, nghĩa vụ có liên quan là ông Vũ Xã Tắc và ông Lê Đô trình bày:
Trong phần lớn các bản khai của mình, hai ông đều trình bày, ngày 22/7/1999, hai ông có thuê của ông Phạm Huỳnh một căn nhà gỗ gõ, vách cót tre, mái lợp tôn, diện tích 21m2, tại tổ 25, khối Chơn Tâm, phường Hòa Khánh, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng để hành nghề sửa chữa điện. Do nhà thuê cách mặt đường 26m, nên làm nghề không thuận tiện, hai ông đã khai hoang san lấp thêm, diện tích 140m2, chi phí hết 6.960.000 đồng, các ông đã dựng tiệm sửa chữa gần đường để làm ăn. Ngày 30/7/1991, ông Nguyễn Đình Sơn đến đưa cho các ông xem giấy tờ nhà, đất và buộc các ông thuê lại nhà của ông Sơn mới được dựng tiệm hành nghề, do vậy, hai ông đã phải thuê lại căn nhà của ông Sơn, diện tích 32m2, liền kề căn nhà các ông đã thuê của ông Huỳnh.
Tháng 4/2000, ông Lê Đình Hường mua căn nhà của ông Phạm Huỳnh, khi đó hạn thuê nhà của các ông vẫn còn 03 tháng đối với căn nhà của ông Huỳnh. Ông Hường đã thương lượng lại với các ông về việc cho ông mượn tạm căn nhà mà các ông đã thuê của ông Sơn, với giá 400.000 đồng/tháng ( tương đương với số tiền các ông trả cho ông Sơn), ngoài ra, ông Hường còn hứa trả thêm cho các ông mỗi tháng là 50.000 đồng, thời hạn ông Hường mượn là 03 tháng. Tuy nhiên, sau khi làm xong nhà, ông Hường không trả lại nhà đất cho các ông, nên hai ông đã báo cho ông Sơn, khi ông Sơn đến đòi nhà đất thì ông Hường cho rằng, toàn bộ nhà đất nói trên ông Hường đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tại bản án dân sự sơ thẩm số 06/2007/DSST ngày 22/5/2007, Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng quyết định:
Công nhận lô đất có diện tích 80m2 (4mx20m) và căn nhà tạm lợp tole nền đất diện tích 49,4m2 ( 3,8m x 13m) tại thửa đất số 92 tờ bản đồ số HK10 ( giáp nhà ông Hường) tại tổ 25 phường Hòa Khánh, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng thuộc quyền sở hữu, sử dụng của vợ chồng ông Nguyễn Đình Sơn, bà Hoàng Thị Tố. Vợ chồng ông Sơn, bà Tố phải có nghĩa vụ liên hệ các cấp có thẩm quyền thực hiện các nghĩa vụ tài chính đối với đất được giao thực tế nói trên để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Buộc vợ chồng ông Lê Đình Hường phải giao trả diện tích nhà đất nói trên cho vợ chồng ông Nguyễn Đình Sơn sử dụng. Nhà tạm và quyền sử dụng đất buộc vợ chồng ông Hường phải giao trả cho vợ chồng ông Sơn nói trên được kèm theo sơ đồ và có ranh giới tứ cận như sau: phía Tây giáp tường nhà ông Hường kéo thẳng ra quốc lộ 1A dài 20m; phía Đông giáp đất thuộc hành lang an toàn lưới điện dài 20m; phía Bắc giáp quốc lộ 1A dài 4m ( đường Tôn Đức Thắng); phía Nam giáp đất còn lại của ông Hường theo Giấy chứng nhận dài 4m ( có sơ đồ kèm theo).
Kiến nghị của Ủy ban nhân dân thành phố Đà nẵng thu hồi Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất ở số 3404020632 ngày 10/6/2002 đã cấp cho ông Lê Đình Hường để điều chỉnh theo quy định tại Điều 42 Nghị định 81/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 về thi hành Luật đất đai năm 2003.
Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn quyết địn về án phí và tuyên quyền kháng cáo của các đương sự:
Ngày 27/5/2007, vợ chồng ông Lê Đình Hường kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm, bác yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
Tại bản án dân sự phúc thẩm số 83/2007/DSPT ngày 17/9/2007, Tòa phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng quyết định sửa bản án sơ thẩm như sau:
Không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn ông Nguyễn Đình Sơn, bà Hoàng Thị Tố về kiện “ Tranh chấp quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất” đối với bị đơn ông Lê Đình Hường và bà Trần Thị Xuân.
Không chấp nhận toàn bộ các yêu cầu của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là ông Lê Đô, ông Vũ Xã Tắc, nên không phát sinh quyền và nghĩa vụ trong vụ án này.
Ngoài ra, Tòa án cấp phúc thẩm còn quyết định về án phí.
Sau khi xét xử phúc thẩm, ông Nguyễn Đình Sơn có đơn khiếu nại bản án phúc thẩm trên.
Tại Quyết định số 735/2010/KN-DS ngày 14/9/2010, Chánh án TANDTC kháng nghị bản án phúc thẩm nêu trên; đề nghị Hội đồng Thẩm phán TANDTC xét xử giám đốc thẩm, hủy bản án dân sự phúc thẩm nêu trên và hủy bản án dân sự sơ thẩm số 06/2007/DSST ngày 22/5/2007 của TAND Tp Đà Nẵng; giao hồ sơ vụ án cho TAND Tp Đà Nẵng xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị HĐTP TANDTC chấp nhận kháng nghị của Chánh án TANDTC.
XÉT THẤY:
Theo lời khai của ông Lê Đình Hường, thì nguồn gốc diện tích mảnh đất gia đình đang sử dụng, do vợ chồng ông nhận chuyển nhượng của ông Phạm Huỳnh ( đã chết) và bà Hồ Thị Ngân vào năm 2000. Trước đó, ông Phạm Huỳnh, bà Hồ Thị Ngân nhận chuyển nhượng 80m2 đất của ông Phạm Lộc vào năm 1995 và nhận chuyển nhượng 150m2 đất của ông Nguyễn Lòng, bà Tăng Thị Quýt. Việc chuyển nhượng giữa ông Phạm Lộc với ông Phạm Huỳnh, bà Hồ Thị Ngân các bên chỉ thỏa thuận miệng, mọi giấy tờ liên quan đến nhà đất vẫn đứng tên ông Phạm Lộc, nên các bên thỏa thuận việc ông Phạm Lộc lập thủ tục chuyển nhượng mảnh đất này cho vợ chồng ông.
Trong thực tế, tại Quyết định số 22/QĐ-UB ngày 11-01-1992, Ủy ban nhân dân huyện Hòa Vang chỉ cấp cho ông Phạm Lộc 80m2 đất ( có chiều ngang giáp Quốc lộ 1A là 10m).
Tuy nhiên, tại Bản thỏa thuận chuyển quyền sử dụng đất, thì vợ chồng ông Phạm Lộc, bà Phạm Thị Cúc chuyển nhượng cho ông Nguyễn Văn Phúc 37m2 trong tổng diện tích 80m2 đất nêu trên ( phần đất chuyển nhượng có chiều ngang giáp Quốc lộ 1A là 3,7m).
Ngoài ra, tại Quyết định số 8007/QĐ-UB ngày 24-11-1999, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng quyết định thu hồi của ông Phạm Lộc 47,3m2 đất trong tổng số 80m2 đất gia đình ông Lộc đã được cấp để mở rộng Quốc lộ 1A.
Như vậy, sau khi được UBND huyện Hòa Vang cấp quyền sử dụng 80m2 đất, thì ông Lộc đã chuyển nhượng cho ông Nguyễn Văn Phúc 37m2 và bị Nhà nước thu hồi 47,3m2 để mở rộng Quốc lộ 1A, nên ông Phạm Lộc không còn đất để chuyển nhượng cho ông Hường ( 80m2).
Ngoài ra, ông Hường còn khai, vợ chồng ông Huỳnh, bà Ngân nhận chuyển nhượng của ông Lòng, bà Quýt 150m2 đất, sau đó chuyển nhượng lại cho gia đình ông, nhưng ông Hường cũng không xuất trình được chứng cứ chứng minh việc ông Huỳnh, bà Ngân nhận chuyển hượng diện tích 150m2 đất của ông Lòng, bà Quýt sau đó chuyển nhượng lại cho gia đình ông Hường. Trong khi đó ông Hường kê khai được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng 333,90m2 đất và sử dụng 170m2 đất hành lang đường điện.
Trong trường hợp này lẽ ra phải xác minh làm rõ về vị trí, ranh giới đất mà bà Tố được cấp; căn nhà hiện do ông Lê Đô và ông Vũ Xã Tắc đang thuê là do ai xây cất; có hay không việc gia đình ông Hường thuê lại căn nhà do ông Đô, ông Tắc quản lý. Đồng thời, xác minh làm rõ về nguồn gốc đất mà gia đình ông Lộc chuyển nhượng cho ông Hường, trình tự thủ tục ông Hường đăng ký kê khai và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã đúng quy định của pháp luật hay chưa thì mới đủ căn cứ để giải quyết vụ án. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm chưa xác minh về các vấn đề nêu trên, nhưng Tòa án cấp sơ thẩm lại xác định căn nhà trên diện tích 80m2 đất có tranh chấp là của vợ chồng ông Sơn, còn Tòa án cấp phúc thẩm lại cho rằng việc cấp đất cho bà Tố là sai và đã bị thu hồi theo các quyết định của các cơ quan Nhà nước, từ đó bác yêu cầu của ông Sơn, bà Tố đều chưa đủ căn cứ.
Ngoài ra, ông Hường cho rằng, ông nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của ông Lộc( trong đó có căn nhà đang tranh chấp), nhưng khi giải quyết vụ án Tòa án cấp sơ thẩm, phúc thẩm không đưa ông Lộc tham gia tố tụng là thiếu người tham gia tố tụng.
Bởi các lẽ trên, căn cứ vào khoản 3 Điều 297; Điều 299 Bộ luật tố tụng dân sự ( đã được sửa đổi, bổ sung theo Luật số 65/2011/QH12 ngày 29/3/2011 của Quốc Hội)
QUYẾT ĐỊNH:
1. Hủy bản án phúc thẩm số 83/2007/DSPT ngày 17/9/2007 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng và hủy bản án dân sự sơ thẩm số 06/2007/DSST ngày 22/5/2007 của TAND Tp Đà Nẵng về vụ án “ Tranh chấp quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất giữa các nguyên đơn là ông Nguyễn Đình Sơn, bà Hoàng Thị Tố và các bị đơn là ông Lê Đình Hường, bà Trần Thị Xuân; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là ông Lê Đô, ông Vũ Xã Tắc.
2. Giao hồ sơ vụ án cho TAND Tp Đà Nẵng xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.